Con người, nhất là phụ nữ, điều yêu cái đẹp.
Lily có một thời là 15 kg nặng hơn bây giờ. Khi lên cân, việc làm cho Lily cảm thấy chán nảng nhất là cơ thể cứ mệt mỏi, người thì ù lì, bụng thì luôn đói, ăn xong thì lại nặng nề, đầu óc tối u , tinh thần thì bi hoan. Lily là bản chất rất năng động và muốn làm nhiều việc chia sẻ với đời. Mà khi lên cân, thì không có sức khoẻ và năng lượng để đeo đổi theo đam mê. Rất là buồn!
Lily không tin vào những cách giảm cân không lành mạnh, như “Hãy mua thần dược này! Trong 3 ngày sẽ giảm 3 kg!” Lily biết có người giảm kiểu đó thì vào bệnh viện luôn. Ngoài ra thì có thể là tổn thương đường ruột lâu dày đẫn đến nhiều bệnh. Tiền thì mất, tật thì mang. Nên các bạn đừng tin vào những cách giảm cân nhanh không khoa học.
Tại sao bạn lại lên cân? Mà là mỡ ở bụng là chính?
Khi bạn ăn đường và đồ ngọt, bạn nập năng lượng vào cơ thể. Năng lượng rất là cần thiết để cơ thể có thể hoạt động (suy nghĩ, đi bộ, ăn, tiêu hoá, thở…) Tất cả hoạt động điều cần năng lượng. Không có năng lượng thì bị sẽ bị kiệt sức và sẽ chết.
Khi bạn ăn đồ ăn, đồ ăn sẽ biết hành năng lượng trong cơ thể. Một số năng lượng sẽ để cơ thể sử dụng cho các hoạt động hàng ngày: như đi lại, nói chuyện, suy nghĩ… Những năng lượng thừa sẽ được biến thành mỡ, để dành khi đói sẽ lấy ra sử dụng. Đó là lý do mà bạn không ăn gì, chỉ uống nước cũng có thể sống vài tuần.
Nên não của chúng ta muốn chúng ta thu nập vào nhiều năng lượng để bảo tồn sự sinh tồn của con người. Cơ thể con người là một tuyệt tác vì có kho tích trữ năng lượng dư thừa. (Kho tích trữ năng lượng thừa là mỡ ở bụng của bạn đó!).
Chứ nếu không tích trữ mà bỏ phí năng lượng dư thừ thì lúc đói không có là cơ thể sẽ chết liền. Cơ thể tích năng lượng dư vào thành mỡ. Mà nhất là mỡ ở bụng vì nó gần gan và đường ruột là nơi tiêu hoá chính.
Tóm lại: Khi bạn ăn đồ ăn, đồ ăn vào cơ thể sẽ biến thành năng lượng. Những người nào tập thể thao nhiều thì sẽ sử dụng hết năng lượng. Những người nào ăn nhiều mà không tập thể thao thì năng lượng sẽ được lưu trữ vào kho và biến thành mỡ ở bụng, để phòng hờ là có gặp nạn đói thì lấy ra sử dụng. Nhưng mà bây giờ thì rất ít nạn đói. Ngày nào bạn cũng ăn 3 buổi, còn ăn vặt thêm. Nên năng lượng càng ngày càng được lưu trữ nhiều thành mỡ và càng ngày bạn lại càng lên câng.
Điển hình là Lily. Lily lúc còn nhỏ thì ăn cơm ở nhà mẹ nấu nên nhìn cũng bình thường. Lúc 17 tuổi thì bắt đầu ăn đồ ăn nhanh ở ngoài: bánh mì xúc xích, bánh hamburger, bánh ngọt. Sau đó thì học căng thẳng nên buổi tối 9 giờ rồi còn ăn cơm, mà ăn nhiều cơm lắm. Dần dần tăng ký. Mà lúc đó cũng không biết là tại sao mình tăng ký? Mà không biết là đồ ăn gì làm mình tăng ký? Mình cũng ăn giống bao nhiêu người chung quanh thôi, mà tại sao béo lên vậy? Lily hoàn toàn không biết là những đồ ăn nhiều đường, nhiều tinh bột, đã qua nhiều giai đoạn chế biến dẫn đến tăng cân.
Tinh bột là gì? Nó khác với đường nhứ thế nào? Tại sao tinh bột làm cho bạn béo?
Có thể là bạn đã nghe từ “tinh bột” nhiều lần mà không biết rõ nó là gì? Đừng lo, đây là một chủ đề dễ hiểu lầm. Để Lily giải thích.
Trong thức ăn của bạn có 3 thứ chính là giúp nuôi sống các bạn: tinh bột (carbohydrates), chất béo (fat), và chất đạm (protein). Cả 3 chất này cộng với các mineral, vitamin, và nước là những thứ nuôi sống cơ thể. Không có các chất này cơ thể sẽ chết.
Tinh bột là những chất từ các rau, củ, quả, hạt, trái cây. Đường là làm ra từ các củ (như củ dền), trái cây (như là mía). Nên đường là một loại tinh bột. Không phải tin bột này cũng làm cho các bạn béo. Có 2 loại tinh bột làm cho các bạn bé0:
- Đường. Đường là một loại tinh bột đã được chế biến chỉ để lấy chất ngọt. Nó làm cho bạn béo vì não rất thích đường, tiết ra chất dopamine làm cho bạn càng ăn đường nhiều hơn. Nhưng dần dần thì phải tăng lượng đường lên thì não mới tiết ra dopamine. Đường vào cơ thể thì sẽ được biến thành năng lượng và mỡ. Ai vận động ít thì chất đường sẽ được biến thành mỡ, dẫn đến béo phì.
- Loại tinh bột thứ nhì làm các bạn tăng cân là tinh bột đã được qua chế biến, bao gồm cơm gạo trắng, bánh phở, bánh đa, miến, hủ tiếu, bún, mì. Đơn giản cho bạn dễ hiểu là những gì làm bằng bột gạo và bột lúa mì. Hạt gạo (và lúa mì cũng tương tự ) qua nhiều quá trình chế biến. Càng chế biến thì sẽ càng mất dinh dưỡng:
- Khi hạt gạo và hạt lúa mì làm mới trồng ra, chỉ mới bỏ vỏ ở ngoài, mà chưa chế biến để tách cám thì được gọi là gạo lứt.Vì gạo lứt không bị chế biến gì (chỉ qua quá trình bỏ vỏ thôi), thì gạo lứt là loại tinh bột ăn khá là chuẩn và sẽ không có nhiều nguy cơ tăng cân.
- Sau đó thì gạo lứt được xát để tách cám thì hạt gạo sẽ biến từ màu nâu thành màu trắng mà các bạn hay ăn bây giờ.
- Sau đó thì hạt gạo được máy làm nhiễn ra thành bột gao để làm những món như: bún, hủ tiếu, bánh phở, mì, miến.
Như Lily chia sẻ, tinh bột càng chế biến thì sẽ càng dễ làm cho bạn béo. Lý do là khi chế biến, trong hoá trình một hạt gạo nghiên thuỷ được chà xát cho trắng, rồi đập nhiễn ra thành bột để làm bún. Trong quá trình này đồ ăn mất đi dinh dưỡng. Tinh bột được chế biến cũng mất đi chất sơ của nó. Bạn hình dung ra ăn một chén gạo lứt và một chén bún. Chén gạo lứt thì còn nhiều chất sơ. Bún thì đã mất gần hết chất sơ vì bún là làm từ hạt gạo lứt được chà xát và đập nhiễn rồi. Khi tinh bột qua quá trình chế biến có 2 lý do làm bạn tăng cân:
- Bạn ăn nhiều hơn mới thấy no. Thí dụ bạn ăn một chén cơm gạo lứt là đã thấy no vì nó có nhiều chất sơ làm bạn no bụng. Còn ăn bún thì bạn phải ăn 2 chén bún mới thấy no. Ngoài ra, gạo lứt cứng hơn nên bạn phải nhai nhiễn, ăn chậm lại, có thời gian cho bụng báo với não là đã no rồi.
- Đồ ăn tinh bột qua quá trình chế biến làm bạn tăng đường trong máu nhanh hơn. Khi bạn ăn gạo lứt, gạo lứt còn nhiều chất sơ nên cơ thể không biến thành đường nhanh được. Còn bún thì cơ thể có thể tiêu hoá rất là nhanh vì bún đã được nhà máy đập nhiễn thành bột rồi. Đồ ăn làm tăng đường trong máu nhanh, thì tuyến tụy tiếng ra nhiều insulin để tích đường thành mỡ, làm bạn tăng cân. Ngoài ra tăng đường trong máu có nguy cơ dẫn đến bệnh tiểu đường.
Ok, ok, hiểu là tinh bột được chế biến như là bún, bánh phở, hủ tiểu, mì, miến dễ dẫn đến tăng cân. Nhưng mà ăn cơm gạo trắng có sao không?
Có một thời Lily ngây thơ và ngốc nghếc đến nỗi suy luận là cơm ăn vào chắc bụng chắc là sẽ không làm tăng cân. Nhìn vào dĩa cơm thấy cơm là trong sạch và vô tội nhất, ăn nhiều chắc không sau. Nếu có bỏ thì bỏ những thứ gì khác, chứ cơm là thấy chắc ăn nhất.
Đây là một say lầm rất lớn. Vì cơm gạo trắng đã được qua quá trình chế biến từ gạo lứt thành gạo trắng thì đã được bỏ đi vỏ bên ngoài. Cơm gạo trắng, nhất là loại ngạt cơm ngắn người Việt Nam ăn, là khi tiêu hoá trong cơ thể tăng máu trong người rất là cao, vẫn dẫn đến tăng cân.
Chính Phủ Singapore hiện tại đang ra một chương trình kêu gọi người dân bớt ăn cơm gạo trắng để giảm bị tiểu đường. Nếu bạn ăn gạo lứt không quen thì hãy pha phân nữa gạo lứt và phân nữa gạo trắng ăn từ từ. Nấu gạo lứt thì ngâm qua đêm (khoản 12 tiếng đồng hồ, tốt nhất là 22 tiếng) để gạo lứt cho ra chất phytic acid ưa làm khó tiêu khi ăn vào. Ngâm cũng sẽ làm gạo dẽo và nở ra ngon hơn. Khi ăn pha gạo lứt vào ăn thì bạn có thể giảm nguy bệnh tiểu đường.
Tại sao bạn vẫn thèm đồ ngọt, mặc dù là rất muốn giảm cân?
Có bao giờ bạn đã ăn no rồi mà vẫn cảm thấy còn thèm một cái gì đó? Thèm một cái trán miệng gì đó ngọt ngọt? Mặc dù không đói, nhưng thấy người khác ăn cà rem, hoặc bánh ngọt thì cũng muốn ăn theo? Hoặc là một khi mở một bịch bánh ra ăn, thay gì chỉ ăn 1-2 miến bánh rồi dừng lại, mà không dừng lại được rồi ăn hết bịch?
Trong khi ăn vẫn biết là mình nên dừng lại, nhưng không dừng lại được. Ăn xong rồi cảm thấy buồn chán và thấy vọng. Sau đó thì lại đói và ăn tiếp tục như vầy.
Bạn có bao giờ thắc mắc là khi thèm đồ ăn, chúng ta lại không thèm những thứ như rau luộc hoặc cá hấp, mặc dù những thứ này có rất là nhiều chất dinh dưỡng vitamin và minerals bổ cho cơ thể. Mà chúng ta lại thèm đồ ngọt — trong đó không có gì là bổ dưỡng?
Vì não rất là thích đường, có thể dẫn đến nghiện đồ ngọt. Một khi đã nghiện, giống như là thuốc lá và cờ bạc, thì cơ thể rất khó chống lại cái thèm đồ ăn ngọt.
Khi bạn ăn đồ ngọt một bộ phận trong não (reward circuit) tiết ra chât dopamine làm cho bản cảm thấy rất là sảng khoái. Mỗi lần bạn ăn ngọt, thì cơ thể lại tiếp tục phát ra dopamine “thưởng” cho bạn để bạn ăn ngọt liên tục. Nhưng tính hiệu thì bị lờn dần trong thời gian, nên lần sau bạn phải ăn nhiều đồ ngọt hơn thì mới cảm thấy “sảng khoái” giống như trước. Ngoài ra khi bạn không ăn đồ ngọt, thì cơ thể cảm thấy là “thiếu” một cái gì đó. Làm cho bạn phải dừng công việc lại, đi tìm đồ ngọt ăn cho được mới thôi! Người nghiện rượu thì não cũng tiết ra dopamine, làm họ cảm thấy rất là sảng khoái. Họ càng ngày phải càng uống nhiều hơn thì mới đủ liều. Nếu không uống thì cảm thấy khó chịu vô vàng.
Tại sao là bây giờ nhiều người nghiện đồ ngọt hơn 30 năm trước?
Bệnh béo phì ảnh hưởng toàn thế giới. Mỹ là một trong những nước dẫn đầu mặc dù là họ có học thức cao và y tế tốt. Tại sao là 66% dân số Mỹ bây giờ bị béo (overweight)? Năm 1960, người đàn ông trung bình ở Mỹ cân nặng 75kg. Năm 2002, người đàn ông trung bình ở Mỹ cân nặng 90kg.
Tại sao là nhiều người nghiện đồ ăn ngọt nhiều hơn trước? Lý do là bây giờ đồ ngọt bán khắp nơi. Bạn nghĩ lại Việt Nam thờ 20 năm về trước, không có nhiều quán ăn nhanh, không có nhiều siêu thị, không có nhiều đồ ăn chế biến. Phần đông là chúng ta lúc trước ăn uống thì tự nấu ở nhà. Lâu lâu mới đi ăn ngoài đường. Và lâu lâu mới ăn những đồ ngọt như bánh kem — thường vào dịp sinh nhật. Cà rem thì cuối tuần mới đi ăn với bạn. Còn bây giờ là bán ngoài siêu thị, bạn mua cà rem về bỏ vào tủ lạnh, mỗi ngày điều có thể ăn.
Đồ ngọt quá nhiều nên bạn rất là dễ ăn. Với lại không ai cho bạn biết là đồ ngọt là đồ độc hại. Chúng ta lớn lên thời Bố Mẹ là thời chiến tranh cực khổ. Nên bây giờ thì cuộc sống tốt hơn, nên họ cũng khyến khích mình ăn uống cho thoải mái. Cả đất nước điều còn trong tư duy là “ăn nhiều cho khoẻ.” Ngoài ra, các bà Mẹ có thai cũng ăn rất nhiều vì muốn cho con khoẻ. Mà họ không hiểu là nếu ăn nhiều ngọt và đường trong lúc có thai, dẫn đến em bé quá mập khi sanh ra, trên 4kg, là em bé có nguy cơ bi bệnh béo cả suốt cuộc đời, dẫn đến nhiều vấn đề sức khoẻ khác. Để hiểu thêm về sức khoẻ của Mẹ & Bé, các bạn xem thông tin ở đây>>
Những đồ ăn ngọt được các công ty cho rất nhiều đường vào. Lúc trước bạn có ăn sữa chua của bà hàng xóm bán thì bà cũng bỏ đường ít thôi. Những công ty bán thì họ bỏ rất nhiều vì họ biết là não bạn thích ngọt. Bỏ nhiều đường bạn ăn thích thích, và sẽ trở lại ăn nữa. Bạn có biết là một hợp sữa chua có thể có 12gram đường (là 3 muỗng đường) không? Mà bạn ăn càng nhiều đồ ngọt quen rồi thì khi bạn uống sữa chua của bà hàng xóm bán bạn lại thấy không ngon. Nên nghe theo yêu cầu của khách hàng, bà sẽ bỏ nhiều đường, bắt chước theo các hãng công ty để bán hàng cho chạy. Càng ngày ai cũng bán đồ rất ngọt. Công ty thì lời to. Mà sức khoẻ của chúng ta là cái bị thiệt hại lớn nhất.
Nếu mình không béo nhiều, thì có nên giảm ăn ngọt không?
Bạn giảm ăn ngọt được là bạn sẽ xây dựng nền tẳng cho một sức khoẻ tuyệt vời cho cả cuộc đời. Ăn ngọt không chỉ dẫn đến béo phì mà còn hại sức khoẻ, mặc dầu bạn không béo.
- Hại tim. Lily có một người thân bị nhồi máu cơ tim. Vào bệnh viện 2 ngày sau là chết. Khi lúc thì các con cháu buồn vô vàng vì quá là bất ngờ! Hiện tại ở Mỹ, bệnh tim là bệnh giết nhiều người nhất. American Heart Association, Tổ Chức chính thức về tim của nước mỹ báo là những người ăn nhiều đường (trên 17% của thức ăn của họ là đường) thì có nguy cơ chết vì tim cao hơn đến 38% những người ăn ít đường (8% của thức ăn của họ là đường). Nghiên cứu khoa học cho thấy là uống nước ngọt tăng huyết áp, dẫn đến bệnh tim. Ngoài ra ăn nhiều đường có thể làm gan tống những chất mỡ xấu vào mạch máu, dẫn đến nghẽn mạch máu. Nghiên cứu cho biết là một enzyme tên là Glucose-6-Phosphatase, từ ăn đường mà ra, làm cơ bấp của tim hoạt động hạ xuống, tăng áp lực vào tim dẫn đến bịnh tim.
- Ăn ngọt dẫn đến tiểu đường. Đây là một vấn đề làm Lily đau lòng vô tận vì Ba Lily mất lý do chính là vì tiểu đường, rồi dẫn đến suy thận. Nên Lily viết nhiều thông tin ở đây, các bạn có thể tham khảo cho kỹ>>
Bạn xem mình có bị nghiện đồ ngọt không? Nặng hay là nhẹ?
Lily thì chắc chắn là đã có lúc nghiện đồ ngọt. Nhẹ thôi. Nhưng có. Không ăn quá nhiều đồ ngọt, nhưng sau mỗi buổi ăn là luôn luôn cảm thấy thèm cái gì đó ngọt. Sau khi ăn xong thì vài tiếng đồ hồ sau thì lại thèm ngọt tiếp. Nên ăn uống liên tục. Xôi, chè, bánh ngọt, trái cây ngọt.
Hiện tại bên Mỹ là 66% dân số là bệnh béo (overweight). Việt Nam cũng rất nhiều người bị béo. Mà khi bị béo thì chúng ta rất cố gắng giảm cân và tập thể thao. Nhưng nếu chúng ta không hiểu là đường là bị nghiện đến mức nào thì chúng ta sẽ không đối phó lại bằng hết sức lực.
Bởi vậy theo Lily cách giảm cân lành mạnh và có hiệu quả là chúng ta phải giảm đường và đồ ngọt tối đa trong đồ ăn của chúng ta. Mà lên kế hoạch bỏ lâu dày chứ không phải là hôm nay bỏ một chút rồi may lại ăn lại. Khi bạn ăn lại thì bạn sẽ bị nghiện lại và khó chống lại.
Có một cô bạn nói là :”Lily ơi, mình muốn giảm cân. Cách gì cũng bất kể, phải giảm cân thôi! Mình thì ăn ít lắm, nhưng mà cái gì cũng ăn một chút.” Đây là cách giảm cân không hiệu quả lâu dài vì nếu cái gì cũng ăn một chút, thì ăn đồ ngọt vào nó làm bạn thèm nhiều đồ ngọt hơn, thì làm sao bỏ nó. Giống như là nghiện rượu vậy, lâu lâu uống một ít thôi. Rất là khó thành công.
Nhưng nếu đồ ngọt gây ra nghiện, thì lúc “cai nghiện” thì có đau khổ lắm không?
Chắc chắn là trong thời gian bạn bỏ đường và đồ ngọt, bạn sẽ rất cơ thể mệt mỏi, dễ nổi quạo, luôn luôn đói, luôn luôn thèm. Bạn càng nghiện cao thì sự khó chịu càng cao.
Và trong thời gian này thì bạn cảm thấy là cuộc sống mà không có đồ ăn ngon là không đáng sống. Thà chết sướng hơn. Đây là lý do chính mà nhiều người họ không giảm cân thành công. Cơ thể của họ ăn ngọt quen rồi, nên khi bỏ ngọt, não phản lại và luôn luôn ra lệnh là phải ăn đồ ngọt vào. Nếu bạn không hiểu đây là giai đoan “cai nghiện” thì bạn sẽ nghe theo não vì quá là mệt mỏi.
Nhưng sau khi thời gian “cai nghiện” thì khẩu vị của bạn sẽ trở thành bình thường trở lại. Bạn sẽ không phải là nô lệ của não nữa. Và bạn sẽ ăn uống bình thường, không luôn luôn “thèm”. Và sẽ cảm thấy ăn rất ngon. Nên cái quan trọng là vượt qua thời gian “cai nghiện”. Trong thời gian này, nếu bạn tin là khẩu vị của bạn sẽ trở lại bình thường thì bạn sẽ vượt qua được.
Cách nào là cai nghiện đường hiệu quả?
Có người thì cai nghiện bằng cách ăn giảm từ từ. Cách này đối với Lily thì không hiệu qủa. Lý do là vì bạn cảm thấy bạn hy sinh đau khổ quá mà sao kết quả thì không có. Thí dụ, bạn bỏ đi 80% dồ ăn ngọt, chỉ ăn khoản 20% đồ ăn ngọt. Thay vì mỗi ngày ăn 4 cái bánh ngọt, 2 ly chè, 2 ly cà phê sữa, 1 lon nước ngọt, thì bạn giảm thành chỉ còn 1 ly cà phê sữa, 1 bánh ngọt, và 1 ly chè. Bạn giảm lượng ngọt thì não bạn vẫn chống lại làm cho bạn mệt mỏi. Nhưng vì bạn vẫn còn ăn ngọt, nên khẩu vị không có cơ hội ‘reset’ trở lại bình thường. Như vậy thì bạn vẫn giảm ăn, não vẫn phản lại và làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, và khẩu vị của bạn sau 3 tuần vẫn còn thèm ngọt. Tất nhiên là bạn vẫn sẽ xuống cân và khoẻ ra vì đã giảm được 80% đồ ngọt rồi. Nhưng sau 3 tuần, khẩu vị vẫn thèm ngọt và nhiều người không chống lại nên ăn đồ ngọt trở lại mức bình thường và lên lại cân.
Tốt nhất là bạn nên cai nghiện và bỏ hẳng đồ ngọt trong 3 tuần. 3 tuần là thời gian cần thiết để cho khẩu vị của bạn reset và trở lại bình thường. Trong thời gian này bạn cũng sẽ cảm thấy khó chịu và mệt mỏi. Nhưng sau 3 tuần thì bạn sẽ được thưởng món quà lớn nhất – là bạn sẽ cảm thấy không nghiện đồ ngọt nữa. Ăn bánh ngọt vào thì bạn thấy là ngọt lên đến não luôn. Như là Lily bây giờ, ăn chè vào một chút là muốn nhả ra vì khẩu vị đã quen lạc rồi. Lily rất là mong muốn giúp cho các bạn đến được một sự an bình như vầy.
Sau 3 tuần bỏ đồ ăn ngọt 100% thì bạn có thể tăng lên từ từ để xem mức độ bình thường của bạn là gì. Vì giữ 100% không ngọt xuốt cuộc đời cũng không phải là dễ, nhất là nhiều khi người thân thương làm bánh Tét và dịp Tết thì mình cũng muốn ăn một chúc để có hương vị Tết.
Lily viết ra chương trình thanh lọc để giúp bạn giảm ngọt: chương trình thanh lọc >>
Chúc các bạn thành công và vui khoẻ.
Source:
